Αφήνοντας σιγά σιγά το 2020 και μπαίνοντας στο 2021 είναι σκόπιμο να κάνουμε κάποιες παρατηρήσεις για την ελληνική οικονομία για να κατανοήσουμε που βρισκόμαστε, που πηγαίνουμε με βάση τα στοιχεία του προϋπολογισμού του 2021 και ποιοι θα πρέπει να είναι οι βασικοί στόχοι και κατευθύνσεις.
Του Γιώργου Αναβαλόγλου
Αν και δεν έχουμε τα οριστικά στοιχεία του ΑΕΠ για το 4ο τρίμηνο του 21, αυτό που με λύπη παρατηρούμε είναι ότι η ελληνική οικονομία έκανε το χειρότερο “rebound” σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε το τρίτο τρίμηνο του 2020 και βρίσκεται σε επίπεδα ΑΕΠ 1996, όπως βλέπουμε παρακάτω. Ενώ όλα τα κράτη μέλη ακόμη και η Ιταλία σχημάτισαν το λεγόμενο V σχήμα το τρίτο τρίμηνο, στην Ελλάδα δυστυχώς δε συνέβη κάτι τέτοιο:
Αν και η κυβέρνηση προσπάθησε να καλύψει τα λάθη της με τις αναθεωρήσεις του έτους αναφοράς από το 2010 στο 2015, υποστηρίζοντας ότι η ύφεση δεν είχε έρθει πριν την πανδημία (κάτι που οφείλεται στην αλλαγή του έτους αναφοράς και όχι σε αναθεώρηση των στοιχείων του ΑΕΠ), εντούτοις το παραπάνω γράφημα είναι αμείλικτο: στέλνει την ελληνική οικονομία σε επίπεδα στο 1996, διαγράφοντας τα όποια οφέλη είχε από την είσοδο της στο ευρώ.
Αναφορικά τώρα με το μεγάλο θέμα των μέτρων στήριξης της ελληνικής οικονομίας, ενώ η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι έως τέλος του έτους θα δώσει 24 δισ. €, από την εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού βλέπουμε ότι έως τον Οκτώβριο έχουν γίνει μόλις 6,7 δισ. € κρατικές δαπάνες. Τα υπόλοιπα έως τα 24 δισ. € υπολογίζονται προφανώς από τις αναστολές φόρων, εισφορών κτλ., αλλά δε βοηθούν στην τόνωση της οικονομίας.
Αν δει κάποιος τα στοιχεία των ΜμΕ που επωφελήθηκαν από τα προγράμματα εγγυοδοσίας, θα καταλάβει πόσο απογοητευτικά είναι τα πράγματα για τις επιχειρήσεις αυτές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα για το χώρο της εστίασης είναι ότι σε μόλις 16 επιχειρήσεις δόθηκε χρηματοδότηση από τα προγράμματα εγγυοδοσίας της Αναπτυξιακής Τράπεζας επί συνόλου 41.559 επιχειρήσεων και το 1/3 του ποσού αυτού έχει δοθεί σε επιχειρήσεις εστίασης με τζίρο 1-5 εκ. €. Είναι φανερό λοιπόν ότι η πλειονότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων είναι αποκλεισμένη από κάθε οικονομική βοήθεια από την κυβέρνηση, που μόνο σκοπό έχει τη στήριξη των λίγων μεγάλων επιχειρήσεων φίλα προσκείμενων σε αυτή. Προφανώς κάτι τέτοιο θα οδηγήσει σε κλείσιμο χιλιάδων ΜμΕ και είναι οι κατά την έκθεση Πισσαρίδη επιχειρήσεις ζόμπι, οι οποίες πρέπει να διαγραφούν από το χάρτη δια παντός. Καταλαβαίνει κανείς ότι κανέναν κόμμα της αντιπολίτευσης, πόσο μάλλον ο ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία δεν μπορεί να συναινέσει σε τέτοιους είδους πολιτικές, που πετάνε στα σκουπίδια τις χιλιάδες των μικρομεσαίων επιχειρήσεων προς όφελος των λίγων. Καμία συναίνεση στο σχέδιο Πισσαρίδη για το Ταμείο Ανάκαμψης δεν μπορεί να δοθεί όταν ξεχνά έναν από τους βασικότερους κανόνες της Πράσινης Μετάβασης: To leave no one behind, να μη μείνει κανείς πίσω την επόμενη ημερά.
Δυστυχώς η ψήφιση του προϋπολογισμού για το 2021, δε μας αφήνει περιθώρια αισιοδοξίας όταν για παράδειγμα τα μέτρα στήριξης της οικονομίας από τα 24 δισ. του 2020, πέφτουν στα 7,5 δισ. € το 2021. Αν κάνει κανείς τη σύγκριση αναλογικά όπως τα περιγράψαμε πριν, με τα πόσα πραγματικά θα φτάσουν στην οικονομία, καταλαβαίνει ότι η πλειονότητα των εργαζομένων και των επιχειρήσεων θα αφεθούν στο έλεος του Θεού.
Παντού ανά τον πλανήτη υπάρχει το μεγάλο ερώτημα του cliff edge: τι θα γίνει δηλαδή αν τελειώσουν απότομα τα μέτρα στήριξης της εργασίας και τροποτινά βρεθεί ένας μεγάλος αριθμός εργαζομένων χωρίς καμία προστασία, σαν να αφήνεται να πέσει στο γκρεμό. Μέχρι σήμερα είναι γνωστό ότι οι αναστολές συμβάσεων εργασίας θα ισχύσουν ως και τον Ιανουάριο του 21. Δεν υπάρχουν άλλα διαθέσιμα κεφάλαια στον προϋπολογισμό πέραν του Ιανουαρίου. Τι θα γίνει άραγε μετά για τους χιλιάδες (μπορεί να ξεπερνά και το εκατομμύριο) εργαζόμενους; Θα επιστρέψουν ξανά στη δουλειά τους; Θα ξανανοίξουν οι επιχειρήσεις που εργάζονταν σα να μην έχει συμβεί τίποτα; Μέχρι και σήμερα για παράδειγμα δεν υπάρχει καμία ένδειξη για το πότε θα ανοίξει ξανά η εστίαση. Τι θα γίνει με αυτές τις επιχειρήσεις; Η κυβέρνηση λέει θα είναι πάντα δίπλα. Πως ακριβώς και πότε; Αφού έχουν βάλει λουκέτο οι επιχειρήσεις; Λήγουν οι αναστολές πληρωμών φόρων, εισφορών και δόσεων των δανείων στις τράπεζες τον Απρίλιο του 21 και ακόμη δεν έχει αποφασιστεί πως θα πληρωθούν όλα αυτά τα χρέη. Θα υπάρξουν 120 δόσεις; Κανείς δεν ξέρει ακόμη. Και μετά τι; Θα αρχίσει ο κόσμος που έχει μείνει χωρίς δουλειά να πληρώνει το βουνό χρεών που θα έχει μαζευτεί ή θα κοιτάξει τα προς το ζην;
Είδαμε επίσης από τον στρατηγικό σχεδιασμό του ΟΔΔΗΧ ότι οι χρηματοδοτικές ανάγκες τριπλασιάζονται το 2021 σε σχέση με το 2020 (22 δισ. από 7 δισ. €) και ότι για πρώτη φορά μπαίνει τόσο βαθιά το χέρι στο μαξιλάρι (8,7 δισ. €) λόγω της κάλυψης ελλείμματος για το 2021 περί τα 8,1 δισ. €. Καταλαβαίνουμε βέβαια ότι το έλλειμμα μπορεί να αυξηθεί και άρα το χέρι να μπει ακόμη πιο βαθιά στο μαξιλάρι.
Επίσης αν και για το 21 υπάρχει εξαίρεση στους δημοσιονομικούς κανόνες και ευελιξία και αν και η Ελλάδα συμμετέχει τουλάχιστον ως το Μάρτιο του 22 στο PEPP (πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της ΕΚΤ), δε βλέπουμε να γίνεται καμία κουβέντα για το τι θα ισχύσει με τα πλεονάσματα από το 2022 και έπειτα. Θα ισχύσει το 3,5% πρωτογενές πλεόνασμα και από το 2023 το 2%+ ; Αν γίνει κάτι τέτοιο θα μιλάμε για την απόλυτη καταστροφή σε μια οικονομία διαλυμένη που έχει επιστρέψει στο 1996. Δεν πρέπει από τώρα να ασκηθούν πιέσεις προς μια κατεύθυνση ίσης μεταχείρισης με τα άλλα κράτη μελη της Ε.Ε λόγω κορονοϊού; Δεν μπορεί να ισχύσει η συμφωνία για το χρέος καθώς μιλάμε για μια νέα οικονομική πραγματικότητα παγκοσμίως που όμως βρίσκει το πιο αδύναμο κράτος της Ε.Ε στη δυσχερέστερη θέση εξαιτίας και της μεγάλης εξάρτησης του από τον τουρισμό, όπου οι απώλειες υπολογίζονται σε πάνω από 15 δισ. € για το 2020.
Εν κατακλείδι, αυτό που θα πρέπει να γίνει το 2021, είναι να παρέμβει η ελληνική κυβέρνηση μέσω νεών ειδικών προγραμμάτων της Αναπτυξιακής Τράπεζας, με τα οποία θα εγγυάται τη συμμετοχή όλων των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, καθώς δεν έχουμε την πολυτέλεια να χάσουμε ούτε μία επιχείρηση. Η Αναπτυξιακή Τράπεζα θα πρέπει να ακολουθήσει το μοντέλο λειτουργίας άλλων χωρών όπως της Γερμανίας (KfW) και να βγει μπροστά για τη διάσωση της οικονομίας. Ο χώρος της εργασίας θα πρέπει να στηριχτεί τουλάχιστον για όσο οι επιχειρήσεις μένουν κλειστές.
Το 2021 είναι ίσως το τελευταίο έτος όπου δεν θα τηρηθούν οι δημοσιονομικοί κανόνες και θα πρέπει να το εκμεταλλευτούμε αυτό στηρίζοντας την οικονομία μας με κάθε τρόπο και με κάθε διαθέσιμο χρηματοοικονομικό εργαλείο. Δεν πρέπει να μείνει κανείς πίσω. Αυτός πρέπει να είναι ο μοναδικός μας στόχος.
Πηγή: link
Comments ( 0 )