Το φαινόμενο της πεταλούδας είναι μια ποιητική μεταφορά, στη θεωρία του χάους για το φαινόμενο της ευαίσθητης εξάρτησης ενός συστήματος από τις αρχικές συνθήκες. Σύμφωνα με μια από τις διατυπώσεις, λέγεται ότι “αν μια πεταλούδα κινήσει τα φτερά της στον Αμαζόνιο, μπορεί να φέρει βροχή στην Κίνα”. Έτσι λοιπόν θα μπορούσε να πει κάποιος ότι από τους πρόσφατους τυφώνες στην Αμερική που είχανε ένα καταστροφικό αποτέλεσμα στο πέρασμα τους ενεργοποιήθηκαν πωλήσεις από αμερικανικά funds στις μετοχές των ελληνικών τραπεζών ισοπεδώνοντας τες στην κυριολεξία.
Τι έχει συμβεί όμως πραγματικά;Από τον Ιούλιο που μας πέρασε το ΔΝΤ ξεκίνησε μία κουβέντα στην οποία ζητούσε από τις ελληνικές τράπεζες να γίνουν νέα stress test και μάλιστα με έλεγχο των ποιοτικών τους στοιχείων (ΑQR). Η συζήτηση αυτή άρχισε να κορυφώνεται και να γίνεται πιο έντονη λίγο πριν τη γερμανικές εκλογές με αποτέλεσμα να ακούγονται διάφορα ποσά που χρειάζονται οι ελληνικές τράπεζες για μία νέα ανακεφαλαιοποίηση τους που κυμαίνεται από τα 5 έως και τα 10 δις ευρώ.
Η αγορά και κυρίως αμερικανικά funds στο άκουσμα αυτό προχώρησαν σε ρευστοποιήσεις των τραπεζικών μετοχών με αποτέλεσμα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα οι τιμές τους να γκρεμιστούν.Η συνέχεια λίγο πολύ γνωστή, ενδεικτικά η μετοχή της τράπεζας Πειραιώς από τα 5 ευρώ που ήταν τον Αύγουστο έφτασε στο χαμηλό των 2,08 ευρώ.
Σημαντικό ρόλο βέβαια έπαιξε και ότι το αποτέλεσμα των γερμανικών εκλογών δεν ήταν ευνοϊκό προς την χώρα μας και αυτό διότι η παράταξη του κυρίου Σουλτς θα παραμείνει στην αντιπολίτευση, κάνοντας έτσι πολύ πιο χρονοβόρα τη διαδικασία σχηματισμού κυβέρνησης στη Γερμανία σε μία χρονική στιγμή που η Ελλάδα δεν έχει την πολυτέλεια του χρόνου καθώς πρέπει να ολοκληρώσει την τρίτη αξιολόγηση και να διευθετηθεί το θέμα του χρέους.
Παρόλα αυτά το να συζητάει κανείς δημόσια για τις ελληνικές τράπεζες για το πόσα λεφτά μπορεί να χρειαστούν σε νέα κεφάλαια και να γίνονται διάφορες εικασίες μόνο κακό μπορεί να προκαλέσει στη εικόνα της χώρας, πόσο μάλιστα μετά από μία τεράστια προσπάθεια και τη στιγμή που έχει αρχίσει και φέρνει καλά αποτελέσματα σε όλους τους οικονομικούς δείκτες παιρνόντας σε ανάπτυξη μετά από τόσα πολλά χρόνια.
Τέτοια σοβαρά ζητήματα δεν συζητιούνται δημόσια, απλά βλέπουμε για μία ακόμη φορά το ΔΝΤ και την Ευρώπη να βρίσκονται σε μία κόντρα για ένα άλλο θέμα αυτό των τραπεζών.Στην προηγούμενη αξιολόγηση η διαφωνία ήταν στο ζήτημα του χρέους και όπως τότε έτσι και τώρα χαμένη βγαίνει η χώρα μας που βρίσκεται στη μέση και προσπαθεί να δει ποια είναι η ιδανική λύση.Κάποια στιγμή όμως αυτό πρέπει να τελειώσει αλλιώς θα βρισκόμαστε σε ένα φαύλο κύκλο.
Άλλοι πάλι λένε ότι το πρόβλημα δεν είναι στο αν θα χρειαστούν οι τράπεζες νέα κεφάλαια αλλά στο πόσο γρήγορα θα προχωρήσουν στο θέμα της διαχείρισης των κόκκινων δανείων.Έτσι μέσω των πωλήσεων των μετοχών των ελληνικών τραπεζών στο χρηματιστήριο τα funds πιέζουν ακόμη περισσότερο στην ταχύτερη ολοκλήρωση του συγκεκριμένου πολύ σοβαρού ζητήματος.
Όμως εδώ θα πρέπει να σταθούμε λίγο και να πούμε ότι από τη μία υπάρχει το ζήτημα της ταχύτητας του χρόνου που κινούνται οι τράπεζες για το θέμα των κόκκινων δανείων αλλά από την άλλη δεν μπορούμε και να τα ισοπεδώνουμε όλα, δηλαδή δεν μπορούν να γίνονται δεκτές όλες οι απαιτήσεις των funds που ζητούν να αγοράσουν τα κόκκινα δάνεια. Υπάρχουν και κάποια όρια που πρέπει να τηρηθούν.
Όσον αφορά το χρηματιστήριο και αν εξαιρέσουμε τις μετοχές των τραπεζών που συνεχίζουν να έχουν έντονη μεταβλητότητα οι υπόλοιπες μετοχές θα έλεγε κανείς ότι κινούνται κάπως διαφορετικά, η κάθε μία για το δικό της λόγο.Μένει να δούμε πότε θα ολοκληρωθούν οι πωλήσεις των αμερικανικών funds τα οποία έχουν επιλέξει να αποχωρήσουν αυτή τη στιγμή από τις μετοχές των ελληνικών τραπεζών, μία απόφαση που θα έλεγε κανείς ότι την έχουν πάρει λίγο νωρίς μιας και τα stress tests θα γίνουν στους επόμενους οχτώ μήνες και τα οποία ακόμη δεν ξέρουμε τι αποτελέσματα θα έχουν, αν οι τράπεζες χρειάζονται κεφάλαια, πόσα κεφάλαια χρειάζονται και πώς αυτά θα καλυφθούν.
Υπομονή λοιπόν και ας ελπίσουμε πολύ σύντομα να ξεκαθαρίσει το τοπίο στο χώρο των ελληνικών τραπεζών ιδιαίτερα στο θέμα των stress test.
Αναβαλόγλου Γιώργος
Ασφαλιστικός & Χρηματοοικονομικός Σύμβουλος
Υπέυθυνος Τμήματος Παραγώγων Guardian Trust S.A